Dementie en corona

Ook mensen met dementie worden getroffen door het coronavirus. Dat vraagt om een speciale zorg. Wieke Doevendans, die ik leerde kennen als zzp ‘er in de thuiszorg, werkt sinds een paar weken als vrijwilliger in het voormalig Liduina-ziekenhuis in Boxtel. Hier is een afdeling ingericht voor deze doelgroep komend uit de regio. De afdeling telt vijftien bedden.

Wieke is sinds kort met pensioen. Nu met de problemen met het coronavirus is ze op zoek gegaan naar een plek waar ze vrijwilligerswerk kan doen om de professionals te ondersteunen met hun werk. Ze vond het via Contour de Twern, een welzijnsorganisatie in Boxtel. Contour de Twern heeft nauwe contacten met vrijwilligersorganisaties in Boxtel. Voor meer info zie onderaan deze tekst.

Op deze afdeling logeren mensen met dementie, die positief zijn getest op het coronavirus. Zij kunnen vanuit thuis komen of vanuit het ziekenhuis als naar huis gaan nog geen optie is. Na herstel gaan ze terug naar hun huis of de instelling waar ze woonden. Bij een verslechtering van de gezondheid krijgen de bewoners de passende palliatieve zorg en kunnen hier in alle rust overlijden.

Het mooie in deze crisistijd is dat er in korte tijd teams zijn gevormd die goed samenwerken.

Wieke werkt twee dagdelen per week van 10 tot 13.30. Er zijn in totaal vier vrijwilligers, er is een contactpersoon, ze plannen en houden elkaar op de hoogte via een app. Per dag is er een vrijwilliger aanwezig. Er zijn goede afspraken gemaakt over het werk en veranderingen in processen worden goed doorgesproken.

De eerste keer was het wennen, vertelt Wieke. De bewoners kennen elkaar niet en ook het team en de vrijwilligers waren allemaal nieuw voor elkaar. En op een vreemde locatie. Maar de sfeer is goed en de samenwerking verloopt soepel. De manager is aanspreekbaar en er is altijd een arts te bereiken. Ook is er een geestelijk verzorger Mathieu Hendriks, die regelmatig langskomt en waar een beroep op gedaan kan worden.

Uiteraard werken de vrijwilligers met beschermende kleding. Je zou verwachten dat de bewoners dat erg vreemd vinden, dat vraagt ook iedereen aan Wieke. Toch lijken de bewoners daar geen last van te hebben. Je stem blijkt belangrijker te zijn en als je mensen rustig en gemoedelijk benaderd heb je snel contact.

In de ‘huiskamer’ zorgen de vrijwilligers voor gezelligheid en ze bieden drinken en fruit aan en helpen met het serveren van de warme maaltijd. Eventueel advies geven over bijvoorbeeld gemalen eten als dat prettiger is voor sommige bewoners. Soms helpen ze met het bellen met familie, die ook hier niet op bezoek mag komen. Er wordt gekaart of een ander spelletje gedaan en naar muziek geluisterd.

De meeste mensen begrijpen dat ze hier tijdelijk wonen en dat ze ziek zijn. Met mensen in een gevorderd stadium van de ziekte dementie is het soms moeilijk te achterhalen wat er ‘leeft’ bij ze ook al omdat niemand van het personeel of vrijwilligers de bewoner goed kent.  

In het begin was Wieke bang voor besmetting, maar ze heeft er vertrouwen in dat de beschermende kleding goed is en ze spreken elkaar er op aan als deze niet goed wordt gebruikt. Wieke moest een keer naar buiten vanwege een loopneus, collega’s speelde er meteen op in zodat ze naar buiten kon gaan. De kleding vindt Wieke niet extra belastend, ze werkt niet in de zorg aan het bed en daardoor valt de belasting en warmte mee.

Er zijn leuke gesprekken met de mensen. Zo was er een man, hij denkt dat hij op een boot zit en als hij vraagt of ze zo gaan varen wordt dat bevestigd.

Over het algemeen kan Wieke het werk goed van zich afzetten. Een keer had ze een leuk gesprek met een man, die alweer leek op te knappen. Toen ze een paar dagen later kwam bleek hij overleden. Dat maakte veel indruk op haar. Het ziekteverloop is vaak grillig, soms denk je dat een bewoner opknapt, maar ineens kan de situatie zodanig veranderen dat hij of zij binnen een paar uur overlijdt. Vaak is de familie dan niet op tijd aanwezig. In dit proces is de kleding wel een beperking, je kunt mensen niet knuffelen.

Wieke is blij dat ze met haar werk een bijdrage kan leveren aan de zorg in deze zware tijd voor zorgvragers en zorgverleners.

Zelf vind ik dat we de kwaliteit van leven niet uit het oog mogen verliezen en ik vraag me af of je onnodig levens verlengt met deze zorg. Wieke zegt dat ze er vooral wil zijn om deze mensen een gevoel van vertrouwdheid en veiligheid te geven. Als een bewoner niet wil eten of drinken wordt er niet aangedrongen.

Voor Wiekes carrière is de cirkel rond, zij begon in het Liduina-ziekenhuis als leerling verpleegkundige.

En ik neem mijn petje af voor haar, zie het me niet zomaar nadoen.

Toen de Corona pandemie uitbrak, is er door verschillende vrijwilligersorganisaties het initiatief ontstaan om diensten aan te bieden voor kwetsbare mensen met dementie en corona en vaak ook met Parkinson en COPD. De coördinatie van de initiatieven werd gedaan door Contour de Twern.

Er werd contact gezocht met Charlotte de Windt de Reeper bestuurslid van Nabij, een vrijwilligersorganisatie die mensen in de laatste levensfase ondersteunen. Charlotte is een oud collega van Wieke van de A opleiding. Charlotte heeft contact gezocht met Jef de Mol Directeur innovatie van ZorggroepEldeMaasduinen, ZGEM. Contour de Twern ging op zoek naar vrijwilligers met kennis van de zorg en specifiek van dementie. De vrijwilligers werden doorgeschakeld naar Charlotte en zo verder naar de afdeling van Liduina.

Mathieu Hendriks is werkzaam voor ZGEM en adviseur voor Stichting Nabij.

Door ZGEM en het JBZ in ’s-Hertogenbosch is deze afdeling in Boxtel gerealiseerd.

De opvang voor deze doelgroep is een samenwerkingsverband van 11 zorgorganisaties in Noord Brabant en het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Er zijn twee van deze afdelingen in Brabant. Boxtel en Schijndel. Een specialist ouderenzorg en de GGD bepalen voor wie deze afdeling de best passende isoleermaatregel is. De cliënten worden verzorgd door medewerkers van Elde Maasduinen, Vivent, de Vanneynselgroep, Brabantzorg, Laverhof, St. Jozefoord, Vuchterstede, Schakelring, De Annenborch, Pantein en het Heem en vrijwilligers. Op vrijdag 24 april sluit de afdeling in Boxtel.

Dank je wel Charlotte voor deze informatie.