Wat heeft het boek 'Verkapt' over palmolie bij mij teweeggebracht?

Een jaar of twee geleden, ontmoette ik bij mijn schrijfgroep Janneke Bazelmans. Zij was bezig met een thriller, een eco thriller over palmolie. Ik begreep er niets van. Ze las regelmatig wat stukken voor en die vond ik erg goed. Gaandeweg vertelde ze meer over palmolie

Door de productie van palmolie verdwijnt het regenwoud, dat is de kern van haar boodschap. De plaatselijke bevolking haalt voedsel en medicijnen uit het regenwoud.

Het verdwijnen van het regenwoud wereldwijd heeft grote gevolgen voor de klimaatverandering. Maar ook voor de bevolking aldaar, mensen worden overgehaald hun grond, waar zij lokale producten verbouwen, te verkopen aan de palmolie industrie. Ze gaan dan zelf op de palmolieplantage werken en verdienen geen eerlijk loon. Vaak werken ze onbeschermd met bestrijdingsmiddelen met alle gevolgen van dien. Vaak worden ze zelfs van hun land verdreven door de palmolie industrie.

Bovendien sterven de dieren die in het regenwoud wonen uit. Dat geld bijvoorbeeld voor de oerang oetang.

Toen haar boek ‘Verkapt’ verscheen kocht ik en las ik het meteen. Het werd me nog duidelijker. Later liet Janneke in de bibliotheek in Den Bosch een documentaire zien over de palmolie plantages en de gevolgen daarvan. Toen schrok ik helemaal, de gevolgen voor de plaatselijke bevolking was veel groter dan ik dacht. Mensen worden ziek van de bestrijdingsmiddelen waarmee ze werken en dan nemen kinderen het werk over, anders is er geen inkomen voor het gezin.

Janneke daagde ons uit om een maand geen palmolie te gebruiken. Die uitdaging ging ik aan. Ik dacht, dat is wel een gedoe, want het zit in heel veel producten. Voedingsmiddelen, snoep, cosmetica, schoonmaakmiddelen en biobrandstof. Er kwam een facebookpagina waar we elkaar tips konden geven welke producten palmolievrij zijn. Maar we moesten ook zelf producten maken. Zoals tandpasta, deo, afwasmiddel, wasmiddel en gelukkig kan ik met het laatste ook het sanitair poetsen en de vloeren dweilen.

Mijn was wordt niet helemaal schoon met het zelfgemaakte wasmiddel. Is dat erg als ik denk aan de ellende aan de andere kan van de wereld? Ik realiseerde me hoe verwend wij zijn en hoe perfect wij alles willen hebben. Ons lijf, kleding, huis, auto noem maar op. Ik schrok ervan.

Sinds anderhalf jaar poets ik mijn gebit met zelfgemaakte tandpasta. Kijk voor recept op: palmoliedom.com. De tandarts is heel tevreden over mijn gebit en tandvlees.

We gebruiken al heel lang palmolie. Mijn boek ‘De stem van Lena’ speelt aan het begin van de 20^e eeuw. Waarschijnlijk poetste Lena haar huis met Sunlightzeep of groene zeep. Daar zit palmolie in, goed om te weten voor de bewustwording. Maar het palmoliegebruik is finaal uit de hand gelopen door onze overconsumptie. Vroeger aten we in het weekend koek en chips, tegenwoordig elke dag en douchen we elke dag.

Het grappige was wel dat ik door zelf producten maken minder plastic gebruikte. Dat bracht mij op de gedachte. Hoe kan ik nog meer plastic vermijden? Dat bracht mij op het idee om groenten en fruit op de markt te halen, dat is wel een stukje verder fietsen. Is dat erg als je denkt aan de ellende die dat plastic veroorzaakt?

Op de markt gaat alles in mijn boodschappentas en sommige dingen eerst in een papierenzak. Ik hergebruik deze weer en zie dat meer mensen dat doen. Inmiddels denk ik: Alles wat onze aarde produceert is kostbaar en daar moeten we zuinig op zijn.

We gebruiken de bodem van tropische landen voor veel van onze producten. Dat noemt Cor Ofman ook in zijn boek: Zoektocht naar gastvrijheid. Heilige plicht of mensenrecht?  Over zijn werk voor vluchtelingen in Nederland.

Wij west-Europeanen zijn verwend en staan er niet bij stil waar de producten die we kopen vandaan komen en dus ook niet over wat het voor gevolgen heeft voor onze aarde. Zoete aardappelen, soja, avocado’s uit Zuid-Amerika en kiwi’s uit Nieuw-Zeeland.

Als wij maar lekker kunnen eten en als wij maar gezond zijn, daar draait het om, wij West-Europeanen zijn een stelletje egoïsten.

Ik doe er niet meer aan mee, ik koop mijn groenten en fruit bij een kraam met spullen uit het dichtstbijzijnde dorp. Dit zou ik een jaar geleden niet gedacht hebben. En palmolie boycot ik voorgoed.

Het boek ‘Verkapt’ van Janneke heeft mij over hele veel dingen aan het denken gezet.